Abstract

ในรายงานฉบับนี้ คณะผู้วิจัย ได้ทำการศึกษา เส้นทางการลงทุน (Investment Journey) ซึ่งประกอบด้วย จุดเปลี่ยนสำคัญ (Turning Points) หรือเหตุการณ์ที่เปลี่ยนให้ประชาชนที่ห่างไกลตลาดทุน เข้าใกล้การเป็นนักลงทุนโดยมี จุดเปลี่ยนสำคัญ 5 จุด ได้แก่ (1) สนใจลงทุน (2) มีเงินออม (3) ศึกษาและเลือกสินทรัพย์ลงทุน (4) เกิดการลงทุน และ (5) ออกจากตลาดทุน การพิจารณาเส้นทางลงทุนช่วยให้สามารถระบุกลุ่มประชาชนที่เดินทางถึงแต่ละจุดเปลี่ยนได้ โดยทำการแบ่งกลุ่มคนเป็น บุคคลจำลอง (Persona) ทั้งหมด 6 ประเภท ได้แก่ 

          (ก) คนที่ไม่มีเงินลงทุน และไม่สนใจลงทุน (มีสัดส่วน 4% จากทั้งหมด)

          (ข) คนที่ไม่มีเงินลงทุน แต่สนใจลงทุน (มีสัดส่วน 7% จากทั้งหมด)

          (ค) คนมีเงินลงทุน แต่ไม่สนใจลงทุน (มีสัดส่วน 41% จากทั้งหมด)

          (ง) คนมีเงิน แต่ไม่รู้จะลงทุนอย่างไร (มีสัดส่วน 45% จากทั้งหมด)

          (จ) ผู้ลงทุนอยู่ แต่ไม่ถูกต้องครบถ้วน (มีสัดส่วน 1% จากทั้งหมด)

          (ฉ) นักลงทุนประจำ (มีสัดส่วน 2% จากทั้งหมด)

ผลการศึกษาพบว่า ปัญหาที่ผู้ลงทุนและไม่ลงทุนเผชิญอยู่แตกต่างกัน โดยปัญหาที่ผู้ไม่ลงทุนเผชิญอยู่ ประกอบด้วย 2 ปัญหาได้แก่ “การห่างไกลตลาดทุน” และ “การเผชิญข้อจำกัด ด้านความรู้ หรือเงินทุน” ในขณะที่ปัญหาที่ปัญหาที่ผู้ลงทุนรายย่อยเผชิญ เป็นปัญหาของ “การเป็นรอง” แก่นักลงทุนรายใหญ่ ในสี่ประการ ได้แก่ อำนาจต่อรอง เงินทุน ความรู้ และโอกาส หนึ่งในปัญหาที่ประชาชนสองกลุ่มนี้เผชิญร่วมกัน คือ การขาดการเรียนการสอนความรู้ทางการเงินและการลงทุนที่เหมาะสมกับช่วงวัยในสถานศึกษา การขาดผลิตภัณฑ์ที่ตอบโจทย์ และการเข้าไม่ถึงข้อมูลที่เป็นประโยชน์ ทั้งข้อมูลเพื่อเข้าถึงการเปิดบัญชีลงทุนต่าง ๆ หรือบริการ และข้อมูลสำหรับการติดตามข้อมูลประกอบการลงทุน นอกจากนี้ ในกลุ่มของผู้ลงทุน การขาดความเชื่อมั่น เป็นปัจจัยอีกปัจจัยที่บั่นทอนให้ปัญหาที่นักลงทุนรายย่อยเผชิญอยู่ทวีความรุนแรงขึ้น

งานศึกษาชิ้นนี้จึงได้นำเสนอมาตรการในการยกระดับการออมผ่านช่องทางตลาดทุน ทั้งสิ้น 18 มาตรการ โดยแบ่ง 3 กลุ่ม ได้แก่ (1) การยกระดับรูปแบบการให้ความรู้ทางการเงิน (2) ขยายผลิตภัณฑ์ ปรับตลาด ตอบความต้องการประชาชน (3) เพิ่มการสื่อสาร เสริมความเชื่อมั่น ของหน่วยงานกำกับดูแล 18 มาตรการ เพื่อส่งเสริมการออมผ่านช่องทางตลาดทุน พร้อมคำอธิบายโดยสังเขป โดยผู้สนใจสามารถอ่านรายละเอียดได้ในรายงานฉบับนี้